Tarih boyunca hem dini açıdan hem de imparatorlukların güçlerini göstermesi için siyasi bakımdan önemli bir yere sahip olan camiler, İslam dünyasının önemli sembolleri olarak dikkat çekmiştir. Müslümanlar için maneviyatı yüksek ibadet mekanları olan camiler, her milletten ve dinden insan için ise muhteşem mimarisiyle dikkat çeken özel yapılar olmuştur. Geçmişten günümüze her medeniyetin kendine has cami mimarisi olsa da son yüzyılda modern cami örnekleri ortaya konulmuş ve yapılar birbirleriyle yarışır hale gelmiştir. ‘Dünyanın en büyük camisi’, ‘dünyanın en güzel camisi’, ‘dünyanın en renkli camisi’ gibi unvanlarla yarışan camiler, artık en sıra dışı ve ilginç tasarımlarıyla yarışıyorlar.
Birbirinden farklı mimarileriyle dikkat çeken dünyanın en ilginç camilerini sizler için derledik…
ŞEYH FAYSAL CAMİİ- PAKİSTAN
Suudi Kralı Faysal bin Abdülaziz’in 1996 yılında Pakistan’ı ziyareti sonrasında Pakistan halkına armağan olarak yaptırdığı Faysal Camii ve Külliyesi, İslamabad kentinin en görkemli yapısı olarak biliniyor. Türk mimar Vedat Dalokay’ın tasarımı olan Faysal Camii, uluslararası yarışmada 43 proje arasından birinci seçilerek hayata geçirilmiştir. Türk mimar Dalokay’ın ilk olarak Ankara için tasarladığı bu proje, fazla modern bulunduğu için vazgeçilmiş ve bu görkemli yapı, Pakistan için kabul edilmiştir.
Türk camilerindeki merkezi plan anlayışıyla tasarlanan caminin minarelerinde de Edirne Selimiye Camii örnek alınmıştır.
Vedat Dalokay projesinin yarışmayı birincilikle bitirmesinin ardından şu açıklamayı yaptı;
“Mabet, şehir silüetinde geceleyin de varlığını ortaya koyabilmelidir. Kubbe yarıklarını ve minarelerin konstrüktif elemanlarını aydınlatan ışık hazneleri, ambet formunun gerçek kişiliğini bozmadan onu içten aydınlatmakta ve mabet, geceleyin de gündüz canlılığında yaşamaktadır.”
“Cami, tabiatla kaynaşmıştır; topraktan yükselen, on abağlı bir düşünceyle ele alınmıştır. (…) Her gün gerçekleşecek cenaze namazları ve merasimleri, mabet aktivitesini aksatmayacak yepyeni bir anlayışla ele alınmıştır. Hazırlanan ayrı bir platform, en büyük cenaze namazı ve merasimlere imkan vermektedir. Bu, planın en büyük ve yeni özelliğidir. Cemaatler arasında güçlü bir bağ kurulmuştur ve tüm noktalardan, tüm cemaatlerin her türlü dini aktiviteye rahatça ve aynı anda katılabilme imkanları araştırılmıştır.”
ŞEYH ZAYİD CAMİİ- ABU DABİ
Şeyh Zayid Camii, Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dhabi’de İslam kültürünün çeşitliliğini bir çatı altında birleştirmek maksadıyla Emir Şeyh Zayed bin Sultan Al Nahyan tarafından inşa ettirilmiştir. Yaklaşık 545 milyon dolar harcanarak tamamlanan caminin yapımında dünya kültürlerini birleştirmek amacıyla Türkiye, Yeni Zelanda ve Almanya gibi dünyanın farklı ülkelerinden getirilen malzemeler ile pek çok tarihi mimari örneği kullanılarak meydana getirilmiştir. Caminin dış cephesi, kolonları ve zemini tamamen mermerle döşenmiş olup avizeleri swarovski pırlantalarla kaplıdır.
82 farklı boyutta kubbeye sahip olan ve dünyanın en büyük camilerinden biri olma özelliği taşıyan Şeyh Zayid Camii’nde 40 bin kişi aynı anda ibadet edebilmektedir.
KRİSTAL CAMİİ- MALEZYA
Modern İslam mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan Kristal Camii, yapımında cam, metal ve kristal malzemelerin bolca kullanılmasından ötürü bu adı almıştır. Kuala Terengganu şehrinde bulunan cami, parlak ve görkemli mimarisiyle oldukça zengin ve göz alıcı görünmektedir. Çi mimarisi özellikleri ve yapımında kullanılan bazı malzemelerin Çin’den getirilmesi nedeniyle Malezya halkı tarafından tepkilerle karşılaşılsa da ülkenin önde gelen mimari örnekleri arasında bulunuyor.
Nehir kenarına konumlandırılan ve özellikle akşamları büründüğü görüntüyle ışık saçan Kristal Camii’de teknolojik bir alt yapıya sahip olması sayesinde kablosuz internet üzerinden de hizmet verilebilmektedir.
ŞİAN (XİAN) ULU CAMİİ – ÇİN
Çin’de tarihi İpek Yolu’nun başlangıç yeri olan Şian şehrinin Şian Ulucamisi, 13 asırdır Müslümanlara hizmet ediyor. M.S 742 yılında Tang Hanedanlığı döneminde inşa edilen cami, ağırlıklı olarak Çin mimarisi özellikleri taşımasıyla ilk bakışta Budist tapınağı gibi görünse de İslam mimarisine de rastlanıyor. İçinde dershane, yemekhane ve külliye bulunan camide Çin hat sanatıyla bezenmiş kapılar, kemerler dikkat çekiyor. Kur’an-ı Kerim’in 30 cüzünün nakşedildiği ahşap, hem Şian Ulu Camii’nin hem de İslam dünyasının en nadir örneğini oluşturuyor.
Şian Ulu Camii’nde Çin’deki diğer camilerin aksine cami dışından duyulacak şekilde ezan okunuyor ve ezan kent merkezinde yankılanıyor.
KUL ŞERİF CAMİİ- RUSYA
Kazan Kremlin’inde bulunan Kul Şerif Camii, Avrupa’nın en büyük camilerinden biri olarak biliniyor. Kazan Hanlığı’nın 1552 yılında yıkılan baş camisinin anısına inşa edilen cami, Tataristan’da İslam dinin ve devletin yeniden doğuşunu temsil ediyor. Cami ismini, Rusya’ya karşı direnişin önderi olan Kul Şerif’ten alarak 1996 yılında yeniden inşa edildi. Camide Doğu Avrupa Müslümanlarının Diyanet İşleri İdaresi’nin sembolü olan lale tasvirlerine ağırlık verilirken bu sembol, yeniden doğuşu ifade etmektedir.
İki platformdan oluşan Kul Şerif Camii’nin üst katı cami olarak, alt katı ise İslam müzesi ziyaretleri için hazırlanmıştır.
NUSRAT JAHAN CAMİİ- DANİMARKA
Danimarka nüfusunun yüzde 4’ünü oluşturan Müslümanların 1967 yılında Kopenhag’ın eteklerinde inşa ettikleri Nusrat Jahan Camii, Danimarka’nın ilk camisidir. 120 kişi kapasiteli cami, Ahmediye Cemaatinin desteğiyle yapılmıştır.
CENNE ULU CAMİİ- MALİ
Mali’nin sembolü ve Afrika’nın kerpiç sarayı olarak adlandırılan Cenne Ulu Cami, yaklaşık bin yıllık tarihiyle ve mimarisiyle göz kamaştırıyor. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alan Cenne Camii, Malili Müslümanlar için büyük bir önem taşıyor. Sahel Sudanez mimari tarzında dört köşe ve kerpiçten yapılan cami, hiçbir süslemeye ya da dekoratif objeyi sahip değil.
İçinde bulunan yüzden fazla sütunun ayakta tuttuğu bu dünyanın en büyük toprak yapısı, her yıl “Çamur Bayramı’nda” halkın kendi elleriyle taşıdığı çamurlarla yeniden onarılıyor.
MAHABAT MAQBARA TÜRBESİ- HİNDİSTAN
Hindistan’ın Junagadh şehrinde bulunan Mahabat Maqbara, aslında bir cami değil fakat ilginç mimarisi nedeniyle listemizde yer alıyor. Mahabat Maqbara, Vezir Bahaduddinbhai Hasainbhai’nin türbesi olarak hem İslam hem de Hinduizm mimarisinin bir araya getirilmesi eşsiz bir yapının örneğidir.
Taştan oyulmuş duvarlar, sütunlar, kemerler ve pencereler, modern mimaride eşine az rastlanır özgün bir güzelliğe sahip. Türbenin minare ve kubbeleri, İslam mimarisi özellikleri taşırken heykel ve sütunlar gotik tarzdadır.
