Selenay YAĞCI
Tüm dünyada hem markaların hem de tüketicilerin heyecanla beklediği bir Efsane Kasım kampanya dönemi başladı. Markalar, bu yıl kampanya döneminin yüzde 100 artmasını ve yaklaşık 100-150 milyar TL’lik doping sağlamasını bekliyor.
Türkiye’de “Muhteşem Cuma”, “Efsane Cuma”, “Beklenen Cuma” gibi farklı isimlerle adlandırılan Black Friday indirimlerinde tüketiciler tercihini online alışverişten yana kullanıyor. 11 Kasım’da Çin’in e-ticaret devi Alibaba’nın tüm dünyaya yaydığı alışveriş ve indirim günü olan Bekar Günü ile başlayan kasım ayı kampanya dönemi, online satışları tetiklediği için KOBİ’ler için de fırsatlar barındırıyor. Birkaç yıldır Türkiye’de de birçok marka, Black Friday’i, Türk tüketicisinin motivasyon ve ihtiyaçlarına yönelik yerelleştirmeye başlamış durumda. Onu izleyen Pazartesi günü yani Siber Pazartesi (Cyber Monday) ise tüm dünyada e-ticaret sitelerinin büyük indirimler yaptığı gün. Ancak Türk e-ticaret sitelerinin birçoğu Black Friday’i sahipleniyor ya da indirim kampanyalarını bir hafta önceden başlatıp Pazartesi günü bitiriyor. Şirketler, yıl içinde yapılan toplam e-ticaret cirosunun yaklaşık dörtte birini Kasım- Aralık döneminde yapıyor.
1 YIL BİRİKEN İHTİYAÇLAR ALINIYOR
Bu yıl kampanyalarla toplamda 1.4 milyar adet ürün satışına imza atılması planlanıyor. Geçen yıl yalnızca Black Friday günü yani 26 Kasım’da internetten kartlı ödemeler, önceki haftaya göre yüzde 30 artarak, yaklaşık 14,5 milyar TL olmuştu. Bu yıl önceki yıllardan farklı olarak tüketiciler, bir yıl boyunca biriktirdikleri talepleri, ihtiyaçlarını satın alma eğilimi gösteriyor. Özellikle yükselen enflasyonla birlikte bu yıl tüketiciler yıl boyunca ihtiyacı olacak ürünlerin indirim kampanyalarına yöneliyor. Hatta satın alınan ürünlerin başında deterjan gibi temel ihtiyaçlar ön plana çıkıyor.
REKLAM BÜTÇELERİ SON KEZ YÜKSEK!
Bu yıl da kampanya dönemlerinde giyim, kozmetik, teknoloji ve mobilya sektörlerinin öne çıkacağını söyleyen ETİD Yönetim Kurulu Başkanı Emre Ekmekçi, gelecek yıl yürürlüğe girecek olan reklam yasakları gelmeden, e-ticaret platformlarının bu yıl reklam bütçelerini özel kampanya döneminde yüksek miktarda kullanmasını beklediklerini kaydetti. Tüketicilerin online alışverişe yönelik güveni ciddi oranda arttığını vurgulayan Ekmekçi, “Tüketiciler yüksek bütçeli harcamaları için özel kampanya dönemlerini sabırsızlıkla bekliyor. Özellikle teknoloji, beyaz eşya ve mobilya gibi alanlardaki alışverişlerini bu kampanya dönemlerinde yapıyor. Bir yıl boyunca yüksek tutarlı alışverişler için bu özel dönemleri bekleyen tüketiciler yine perakende sektörüne hareketlilik getirecek.” dedi. Avantajix.com’un kurucu ortağı Güçlü Kayral, küresel kampanyaların düzenlendiği Kasım ayında e-ticaret sektörünün, 150 milyar TL’lik ciro beklediğini belirterek, şu bilgileri verdi: “Yerli e-ticaret platformları, artık küresel rakiplerle mücadele edecek düzeye geldi. Bu platformların öncülük ettiği kampanyalar nedeniyle son yıllarda Kasım ayı, dijital pazarlarda en yüksek ciroların yapıldığı ay oldu. Bu yıl belki işlem adedi olarak geçen yılların gerisinde kalabilir ama enflasyonun da etkisiyle Kasım ayı Türkiye geneli e-ticaret ciro rakamlarının geçen yılı katlaması bekleniyor. ”
E-İHRACATI DA UNUTMAYIN
İndirim döneminin sadece Türkiye’de değil tüm dünyada geçerli olduğunu hatırlatan Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucusu ve TOBB E-ticaret Meclisi Üyesi Cenk Çiğdemli, “Satıcılar ve e-ticaret siteleri sadece Türkiye’yi değil tüm dünyayı hedefleyebilir. Bu dönem söz konusu olduğunda global düşünmek ciroları katlar. Ayrıca Noel ve Şükran Günü’nün de bu döneme denk gelmesi e-ihracatta şansımızı daha da artıracak. Web sitelerine eklenebilecek e-ihracat modülleriyle kısa sürede istenen ülkeye satışa başlamak mümkün” dedi.
KAMPANYAYI FIRSATA ÇEVİRMENİN YOLLARI
RTB House Türkiye Ülke Müdürü Can Tunçer, satış potansiyelinin bu denli arttığı dönemde pazarlama uzmanlarının dijital pazarlamada dikkat etmesi gerekenleri sıralıyor:
Erişimi artırın:
Kampanya dönemlerinde ne kadar iyi indirimler sunsanız da bunların tüketiciler için ne kadar çekici oldukları ve kaç tüketiciye ulaşabildiğiniz önemli. Erişimi artırmak için tıklama başı maliyetlerin (CPC) artmasını göze alın ve markanızı daha önce gören kişilere ulaşmayı ihmal etmeyin. Aynı zamanda yeni trafi k kampanyaları ile yeni tüketicilere ulaşmak için en iyi dönem olduğunu unutmayın.
Kampanyaya erken başlayın:
Google verilerine göre, tüketicilerin yüzde 50’si stoklar tükenmeden indirimli ürünlere ulaşmak için Kasım ayı başında alışverişlerine başlıyor. 2021 verilerine göre RTB House müşterilerinin yüzde 70’i de kampanyalarına en az 1 hafta önceden başlıyorlar. Bu sayede erken fırsatlar ile daha fazla satış imkanı ve tüketicinin tüm indirim dönemi boyunca marka ile iletişimde kalması sağlanıyor.
Promosyon kampanyasını ne kısa ne de uzun tutun:
En çok tercih edilen promosyon kampanyalarının 1 ila 3 günlük açıldığı görülüyor. Bu kısa kampanyalar yüzde 95 oranında dönüşüm oranını artırmayı başarsa da 10 ila 14 günlük kampanyaların yüzde 280’e kadar dönüşümü artırdığı görülüyor. Kampanya süresi 15 ila 21 güne çıktığında ise ortalama elde edilen değer düşmeye başlıyor.
Ortalama sipariş tutarını göz önünde bulundurun:
Fiyatlarda indirime gidildiğinde kârlılık sorunları tüm işletmeleri düşündürüyor. Bunu aşmak için en fazla harcama yapabileceğini düşündüğünüz hedef kitleye verinin gücü ve derin öğrenme gibi teknolojilerle gidip, alışveriş yaptıkça indirim oranını artırmak gibi taktikler ile ilerlemekte fayda var.
Trendyol kendi rekorunu kırarak, 70 milyon ürün satışı hedefliyor
Trendyol, bu yıl 8-11 Kasım tarihlerinde gerçekleşecek “Süper İndirim Günleri” ve 22 – 25 Kasım tarihlerinde gerçekleşecek “Efsane Günler” kampanyaları yapacak. Trendyol CMO’su Erdem İnan, geçen yıl kasım ayında 112 bin satıcı ile 63 milyon ürün satışı gerçekleştirdiklerini, bu yıl kendi rekorlarını kırarak 270 bin satıcı ile 70 milyon ürün satışı gerçekleştireceklerini söyledi.
Hızlı cevap 3 iadeden birini engelliyor
Kasım ayının operasyonel olarak yoğun hazırlandıkları bir ay olduğunu vurgulayan İnan, şunları söyledi: “Trendyol’da 270 satıcı, 170 milyondan farklı ürünü, 60 milyon müşterimize sunuyor. Son 1 yılda 30 milyon aktif müşterimize 1 milyardan fazla ürün sattık. Satıcılarımızın yüzde 98’i yerli şirketler, sattığımız ürünlerin yüzde 72’si Türkiye’de üretiliyor. Son 1 yılda aktif kullanıcılarımız ortalama 21 kez sipariş verdi. Satıcısıyla büyüyen bir bir platform olarak Trendyol’un satışlarının yüzde 95’inden fazlasını KOBİ’ler yapıyor. Cinsiyet dağılımı yüzde 50-50. Alışveriş yapanlar ortalama 28 yaşında. Teknoloji olarak önceliğimiz otomasyon ve kişiselleştirme. Kullanıcı datasını analiz ederek, potansiyel siparişlerini tahmin edip satışa dönme oranını artırmak istiyoruz. Satıcılardan gelen isteklerle satıcı panellerimizde 1.200 geliştirme yaptık. Panellerde iptal ve iade sürecinde müşterilerle konuşabilme imkanı getirdik. Videolu ürün tanıtımlarına geçtik. Satıcıları 30 bin influencer ile buluşturduğumuz komisyonlu reklam platformunu hayata geçirdik. Satıcılarımıza panelde bulunan kampanya modellerini sunuyoruz. Trendyol Akademi ile bu dönemde dilediğiniz eğitimi alabilirsiniz. Trendyol çözüm ortağı ile akaryakıt, paketleme, fotoğraf gibi konularda desteklerimizden yararlanabilirsiniz. E-ticaret danışmalarımızı arayarak yardım da alabilirsiniz. Yeni eklediğimiz evden kolay iade, iade sürecinde satıcıya sor gibi seçenekler satışa dönme oranını artırıyor. Satıcılar için müşterilere vermiş olduğu cevapların hızı çok önemli. Satış öncesinde ilk 15 dakika verilen cevaplar, satışa dönme oranını yüzde 13 artırıyor. İade sürecinde hızlı verilen yanıtlar, 3 iadeden birini engelleyebiliyor. Kasım döneminde özellikle buna dikkat edilmesi gerekir. Kasım ayında da aynı gün kargoda uygulamasını satıcılarımıza sunuyoruz.”
Satışlar normal günlere göre 6 kat arttı
Müşterilerin kapısını tıklayan her kargo çalışanından bir tanesi e-ticaret gönderisi taşıdığını söyleyen İnan, “Trendyol operasyonlarında bin 300 kişi çalışıyor ve Trendyol, 107 bin metrekare operasyon ağını yönetiyor.” dedi. Geçen yıl Kasım kampanyalarında anlık ziyaretçi rekoru kırdıklarını belirten İnan, “2 milyon anlık ziyaretçi aldık. Bu dönemde kampanyalı ürünlerin satışları normal günlere göre 6 kat artarken anlık 2.1 milyon müşteri ziyareti ve ve 1.5 milyar toplam ziyaret gerçekleştirildi. Trendyol Kasım kampanyalarında en çok satış yapan iller İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Bursa, Aydın olurken en fazla siparişin verildiği iller ise İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Kocaeli, Adana, Mersin, Konya, Muğla olarak ön plana çıktı.” diye konuştu. Ek bir teslimat modeli olarak hayata geçen Trendyol Gel-Al Noktaları ile müşteriler paketlerini mahalle esnafı, kargo şubeleri ve zincir mağazalar gibi noktalar ve kargo otomatlarından alabiliyor. Son bir yılda Gel Al noktalarını kullanan müşteri sayısı 4.2 milyona ulaştı, Gel-Al noktalarının sayısı ise 16 bini aştı.
Hepsiburada Kasım’a hızlı başladı, 6 günde 7,5 milyon ürün satıldı
Hepsiburada, 7-11 Kasım ve 21-25 Kasım tarihleri arasında Efsane Kasım kampanyaları yapacak. Hepsiburada CMO’su Ender Özgün, Hepsiburada’da Kasım’ın ilk 6 gününde geçen yıla göre müşteri sayısı yaklaşık 2, sipariş sayısı ise 2,5 katına çıktığını ve toplamda satılan ürün 7,5 milyonun üzerinde olduğunu söyledi. Özgün, Hepsiburada’yı seçen 88 bini aşkın üye iş ortakları için de Efsane Kasım, yılın en bol satışlı dönemi olduğunu vurgulayan Özgün, 6 günde satışların önemli bölümünü pazar yeri işletmeleri ve KOBİ’ler gerçekleştirdiğini söyledi.
2 depo, bin kişilik ek istihdam
Efsane Kasım’da oluşan yoğun talebi karşılamak için, bu dönemde yaklaşık bin kişilik ek istihdam sağladıklarını ifade eden Özgün, ayrıca mevcut 7 depolarına, 2 yeni depo daha eklediklerini belirtti. Ender, ayın ilk 6 gününde ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı günlerine kıyasla yüzde 70 artışla 110 milyonun üzerine çıktığını anlatan Özgün, şunları anlattı: “Hepsiburada mobil uygulaması ise, 1, 3 ve 4 Kasım tarihlerinde AppStore’da en çok indirilen uygulama oldu, Hepsiburada tek bir günü kapsamıyor ve ay boyunca birçok farklı kategoride devam eden bir alışveriş festivaline dönüşüyor. Bu yıl Kasım’ın ilk haftasına Efsane Marka Günleri ile başladık. Bu yıl 21-25 Kasım’a gelen haftada da Hepsiburada müşterilerine farklı kampanyalar sunacağız. Efsane Kasım ayı, avantajlı fiyatlarla online alışveriş yapan müşterilerimizin yanı sıra Hepsiburada ekosisteminde bulunan on binlerce KOBİ’nin de iş hacminin arttığı bir ay oluyor. Bu yıl Efsane Kasım’da ‘Akıllı Alışveriş’ temasıyla, marka ve banka iş birlikleriyle müşterilerimize indirim ve birçok avantaj sunuyoruz. Sunacağımız diğer önemli fırsatlar ise; müşterilerin alışveriş alışkanlıklarından yola çıkarak ihtiyaçlarına en uygun kategorilerde sunduğumuz ‘Sana Özel Kuponlar’, alışverişi eğlenceli bir deneyime dönüştüren ‘Oynadıkça Kazan’ aktivitemiz ve alışveriş listelerimiz oluyor. Sevdikleri ürünlerle dolu alışveriş listeleri hazırlayan kullanıcılar, bu listelerden alışveriş yapıldıkça 20 bin TL’ye kadar kazanç elde edebiliyor. indirimlerden faydalanarak ihtiyaçlarını karşılamak isteyenler için ‘Şimdi Al, Şubat’ta Öde’ kampanyamız sayesinde, müşterilerimiz, akıllarında olan ürünleri hemen alacak.”
Her 3 alışverişten 1’i Şubat’ta
İstanbul, Ankara, İzmir’in ardından Efsane Kasım’a yoğun ilgi gösteren şehirler Bursa, Kocaeli, Antalya ve Konya olurken, Hepsiburada müşterileri alışveriş için en çok akşam 20 ile 23 saatleri arasını tercih etti. Müşteriler Efsane Kasım’ın ilk 6 gününde en çok temel tüketim, gıda, giyim, elektrikli ev aletleri, züccaciye ve sağlık-güzellik kategorilerine ilgi gösterdi. Hepsiburada platformu üzerinden ilk altı günde en çok sipariş verilen ürünler ise çamaşır deterjanı, bulaşık deterjanı tableti, tuvalet kâğıdı, ev giyimi/iç çamaşırı, kakaolu fındık kreması, nano jel yastık ve bebek bezi oldu. Elektrikli ev aletleri kategorisinin en çok satan ürünü ise Airfryer oldu. Hepsiburada müşterileri kampanyaya uygun kartlarla yaptıkları alışverişlerinin yüzde 50’sinde ödemelerini erteleyerek alışverişlerini tamamlarken her 3 alışverişten 1’inde Şubat sonrasında taksitlendirme imkânı kullandı.
■ KARGO SINAVI 2 YILDIR GEÇİYOR, EK İSTİHDAM YARATIYOR
Önceki yıllarda kampanyaların birkaç günle sınırlı tutulmasından dolayı aşırı yoğunluk yaşanmış, kargolar zamanında müşteriye ulaşmamıştı. E-ticaret platformları geçmiş tecrübelerden ders alarak altyapılarını oldukça geliştirdi. Kargo ve kurye şirketleri artık saatler içinde ürün teslimi yapacak konuma geldi. ETİD Başkanı Ekmekçi, özellikle geçen yıllarda yaşanan stok ve lojistik gibi sıkıntılarla karşılaşmamak ve satış kaybetmemek isteyen tüm sektör hazırlıklarını bu doğrultuda çoktan tamamladıklarını vurguladı. Teslimat konusunda yenilikçi iş modellerinin hayata geçirildiğini hatırlatan Ekmekçi, “Bu kapsamda AVM’ler, esnaf ve benzin istasyonları teslimat noktası hizmet vermeye başladı. Bu yeni düzenlemelerle lojistik alanındaki istihdamla da sektörde yaşanan sorunlar en aza indirildi. Önümüzdeki dönemde de bu tür düzenlemelerle sektörün gelişimini sürdürmesini bekliyoruz.” dedi. Sertrans Logistics’in Yönetim Kurulu Üyesi Batuhan Keleş, indirim dönemi olan Kasım-Aralık aylarında 12 milyon adet ürün çıkışıyla yaklaşık 7 milyar TL’lik bir ticaret hacmi öngördüklerini belirtti. Şirketlerin yıl içinde yapılan toplam e-ticaret cirosunun yaklaşık 4’te birini Kasım-Aralık döneminde yaptıklarını söyleyen Keleş, “Kasım-Aralık özelinde bakıldığında ise e-ticaretin genelinde 1.4 milyar adet ürün ve 150 milyar TL’ye yakın bir cironun döneceğini öngörüyoruz. Sertrans özelinde geçen yıl Kasım-Aralık dönemini 10 milyona yakın sipariş adediyle kapatmıştık. Bu yıl hedefimiz 12 milyon adedin üzerine çıkmak. Geçen yıl bu dönemde depolarımızda çalışan insan kaynağı sayısı yaklaşık 3 bindi. Bu yıl bu sayının 4 bine ulaşacağını öngörüyoruz. Tabii bu sayı ihtiyaca göre anlık olarak daha yukarı seviyelere çıkartılabilir.” dedi. Koç Topluluğu’nun dağıtım ve teslimat sektöründeki markası Sendeo’nun Genel Müdürü Özgün Şahin, sektör olarak 2021 yılında yalnızca e-ticaret kaynaklı 3,5 milyara yakın gönderinin teslimatını gerçekleştirdiklerini hatırlatarak, “Özellikle Kasım ayı e-ticaret kampanya döneminde sektör önemli bir ihtiyaca çözüm oldu. Sendeo olarak bu dönem için planlamalarımızı çok önceden başlattık. Bu yıl Kasım kampanya döneminde KOBİ, kurumsal şirket ve pazaryeri gruplarının en büyük destekçileri, iş ortakları olacağız.” şeklinde konuştu.
■ UCUZ TUZAĞINA KAPILMAYIN, İHTİYAÇLARINIZA ODAKLANIN!
Tüm dünyada tüketimi körükleyen kampanyalara karşı uzmanlar, tüketicileri uyarıyor. Kampanya dönemlerinde indirimlere kapılarak, ihtiyacınız olmayan ürünler almayın, İhtiyaçlarınıza odaklanın. Alışveriş, ihtiyaçlar dâhilinde yapıldığında gündelik bir rutindir ancak anlık isteklerle ve gereklilikler dışında yapılmaya başlandığında bir bağımlılık halini alır. Özellikle internetin yaygınlaşması, sosyal medya kullanımının artışı, indirim-fırsat günleri harcamayı eğitilimi artırıyor. E-ticaret sitelerinin ‘stokta son ürün’ gibi uyarılarla tüketicileri ihtiyacı olmayan ürünlere hızla satın almaya itiyor. Uzmanlar, reklam ve sosyal medya ile tetiklenen alışverişte tüketicilere, satın almak istedikleri ürünü bir süre sepetlerinde bekletmeleri tavsiye ediyor.
■ BU YIL STOKLARIN VE FİYATLARIN DOĞRULUĞU ÇOK KRİTİK!
Bakanlığın bu yıl yanıltıcı reklam konusunda çok daha hassas olduğunu belirten ETİD Başkanı Emre Ekmekçi, “Özellikle bunun gibi önemli indirim dönemlerinde sektörün güçlenerek devam etmesi için tüketicilerin güvenini suistimal edecek yanıltıcı kampanyalardan kesinlikle uzak durulması gerekiyor. Yanıltıcı reklam, kampanya ve gerçek olmayan indirimlerin önüne geçilmesi şart. Satıcıların kampanya dönemi öncesi fiyat yükseltilip, daha sonra yüksek fiyatlar üzerinden indirim uygulamaları yapılabilecek en büyük yanlış diyebiliriz. Bunu önlemek için yüksek teknoloji içeren otomatik sistemler kuruldu. Bununla ilgili çeşitli şikayet mekanizmaları da aktive edilmiş durumda. Tüm perakende temsilcilerinin bu sistemler ve önlemler kapsamında kampanyalar düzenlemelerini bekliyoruz.” dedi.
■ SIFIRDAN BAŞLAYACAKLARA İPUCU
Özellikle kampanya döneminde online satış yapmak isteyen KOBİ’lerin dikkat etmesi gereken birkaç noktadan bahsetmemiz gerekiyor. Her ne kadar tüm pazaryerlerinin mağaza açma süreçleri farklı olsa da her biri temelde birbirine çok benzeyen sistemleri bulunuyor. İlk olarak KOBİ’lerden ticari evraklarını ve satış yaptıkları kategoriye yönelik uzmanlık bilgilerini paylaşmaları istiyorlar. Burada KOBİ’lerimizin dikkat etmesi gereken en önemli nokta ise ilk etapta tüm pazaryerlerinde mağaza açmak çok fazla zaman ve mesai gerektireceği için hangi pazaryerlerinde olması gerektiğini doğru seçmeleridir. Öncelikle kendi kategorilerinde bulunan ürünlerin yoğunlukla satışının ayrıştığı pazaryerlerini tercih etmeleri en doğrusu olacaktır. Bu pazaryerleri ülkenin en büyük pazaryerleri olabileceği gibi o ürün grubuna özel olarak hazırlanmış dikey pazaryerleri de olabilir.
