İzmir Depremi’nin ardından Türkçimento öncülüğünde buluşan lider sivil toplum örgütleri, “Türkiye Deprem Hazırlık Yol Haritası” hazırlanmak için güç birliği yapmıştı. Bir araya gelen Türkiye’nin önde gelen sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte hayata geçirilmesi hedeflenen Türkiye Deprem Hazırlık Yol Haritası Raporu kamuoyu ile paylaşıldı.
8 ANA TEMALI RAPOR
Hazırlanan Deprem Yol Haritası Raporu’nda 8 ana tema belirlenerek her alana özel çözümler önerildi. Çalışma kapsamındaki 8 ana alan “Finansman / Teşvikler, Halkın Bilinçlendirilmesi, Yapı Sağlamlık Testleri, Yapı Güçlendirme Çalışmaları, Yapı Denetim, Mevzuat, Yapı Sahibi Etkileşimi, Yeni Teknolojilerin Kullanımı” olarak belirlendi. Bu temalar üzerinde Türkiye ve Marmara Bölgesi’nde yürütülen çalışmalar, bu çalışmaların yeterliliği, katılımcı STK’larla yapılan anket ve birebir görüşmelerle ortaya konuldu.
Deprem risk profili bakımından Türkiye’ye benzer olan, bu alanda çalışmalar sürdüren ülkelerin çalışmaları ayrıca incelenerek, ülkemizde uygulanabilecek başarılı örnekler tespit edildi. Bu çalışmalar sonunda İstanbul’da yapılacak dönüşüm için gerekli finansman hesabı ile bölgede kısa/orta/uzun vadede uygulanabilecek potansiyel çözüm önerileri ortaya konuldu.
DÖNÜŞÜM İÇİN PLATFOR
Türkiye Deprem Yol Haritası Raporu ile ilgili atılan adımın kurulacak dönüşüm platformu devam edeceğini belirten TÜRKÇİMENTO Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Tamer Saka, “Bir sonraki aşamada çalışmaların takibinin yapılması ve devamlılığının sağlanabilmesi için geniş katılımlı ve kapsayıcı bir dönüşüm platformunun kurulmasını hedefliyoruz” dedi.
ÖNCELİKLE ATILMASI GEREKEN 7 ADIM
-En kısa sürede riskli bölgelerde her bir binanın risk seviyesi net olarak ortaya konulmalı ve bu kamunun kolay erişimine açık hale getirilmeli.
-Sonrasında risk seviyesine göre dönüşümün teşvik edilmesi için gerekli tedbirler alınmalı.
-Bu tedbirlerin içerisinde yüksek risk seviyelerine sahip yapılarda ek vergiler, ek yükümlülükler getirilmesi düşünülebilir.
-Buna ek olarak bölge bölge dönüşüm planlanması yapılmalı ve en hızlı şekilde hayata geçirilmeli.
-Yeni yapı inşaatlarında müteahhitlerin bir sertifikasyon sürecinden geçmesi faydalı olacaktır. Ayrıca dönüşüm süresindeki inşaatlarda tüm riskler sigortalarının yaygınlaştırılması da faydalı olacaktır.
-Deprem konusuna özelleşmiş, denetimden finansmana bütün aşamalarda düzenleme ve koordinasyon görevi alacak bir ajans kurulmalıdır. Kurulacak ajans yapı inşaat sürecinde riski üstlenip ilgili finansmanı aşamalı olarak müteahhide aktarabilir, inşaatın tamamlanmasıyla riski ilgili bankalara devredebilir.
-Dönüşüm için gerekli finansman miktarı bazı vergisel avantajlar ile azaltılabilir. Bu düzenlemeler içerisinde inşaat malzemelerinde vergiler, müteahhitlere uygulanan vergiler, yapı satış vergileri vb. düşünülebilir.